Bhutan
Bhutan

Bhutan (phiên âm tiếng Việt: Bu-tan[6]; འབྲུག་ཡུལ་ druk yul), tên chính thức là Vương
quốc Bhutan (འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ druk gyal khap),[7] là một quốc gia nội lục tại miền
đông Dãy Himalaya thuộc Nam Á. Bhutan có biên giới với Trung Quốc về phía bắc và với
Ấn Độ về phía nam, đông và tây. Bhutan tách biệt với Nepal qua bang Sikkim của Ấn
Độ; và xa hơn về phía nam bị tách biệt với Bangladesh qua các bang Assam và Tây
Bengal của Ấn Độ. Thimphu là thủ đô và thành phố lớn nhất của Bhutan.

Quốc vương Bhutan có hiệu là Druk Gyalpo, nghĩa là “Quốc vương rồng sấm”. Cảnh quan
Bhutan biến đổi từ các đồng bằng cận nhiệt đới phì nhiêu tại phía nam đến các núi
thuộc Dãy Himalaya tại phía nam, có các đỉnh vượt 7.000 m. Núi cao nhất tại Bhutan
là Gangkhar Puensum, là một ứng cử viên chính của danh hiệu núi cao nhất chưa bị
chinh phục trên thế giới.

Từ nguyên

Không rõ về từ nguyên chính xác của “Bhutan”, song có vẻ nó bắt nguồn từ “Bod” (Tây Tạng) trong tiếng Tây Tạng. Theo truyền thống, nó được cho là bắt nguồn từ một chuyển tự của tiếng Phạn là Bhoṭa-anta “cuối của Tây Tạng”, ám chỉ vị trí của Bhutan là cực nam của cao nguyên và văn hóa Tây Tạng.

Từ đầu thế kỷ XVII, tên chính thức của Bhutan trong tiếng bản địa là Druk yul (quốc gia của dòng Drukpa, Người Rồng, hoặc Đất của Rồng Sấm, ám chỉ phái Phật giáo chi phối toàn quốc), còn Bhutan chỉ xuất hiện trong các thư từ chính thức bằng tiếng Anh.

Các tên gọi tương tự Bhutan — bao gồm Bohtan, Buhtan, Bottanthis, Bottan và Bottanter — bắt đầu xuất hiện tại châu Âu khoảng thập niên 1580. Sáu Hành trình của Jean-Baptiste Tavernier vào năm 1676 có ghi chép đầu tiên về tên gọi Boutan. Tuy nhiên, trong mọi trường hợp, chúng có vẻ miêu tả không phải Bhutan hiện đại mà là Vương quốc Tây Tạng. Phân biệt thời hiện đại giữa hai thực thể Tây Tạng và Bhutan chỉ bắt đầu sau hành trình của thám hiểm Scotland George Bogle vào năm 1774 — nhận thức khác biệt giữa hai khu vực, văn hóa và nhà nước, báo cáo chung cuộc của ông cho Công ty Đông Ấn Anh chính thức đề xuất định danh cho vương quốc của Druk Desi (nhiếp chính Bhutan) là “Boutan” và vương quốc của Ban Thiền Lạt Ma là “Tibet” (Tây Tạng). Một nhà địa lý học của Công ty này là James Rennell Anh hóa tên gọi trong tiếng Pháp thành Bootan và sau đó phổ biến khác biệt giữa quốc gia này và Tây Tạng.

Địa lý

Vùng phía bắc gồm một vòng cung những đỉnh núi băng với khí hậu rất lạnh trên độ cao lớn. Đa số các đỉnh ở phía bắc cao hơn 7.000 m (23.000 foot) trên mực nước biển; đỉnh cao nhất được cho là Kula Kangri, 7.553 m (24.780 foot), nhưng những nghiên cứu chi tiết về địa hình cho thấy Gangkhar Puensum, hiện là núi cao nhất chưa được chinh phục trên thế giới, cao hơn ở mức 7.570 m (24.835 foot). Được những con sông tuyết cung cấp nước, các thung lũng trên núi tại vùng này mang lại các đồng cỏ chăn nuôi cho những người nông dân chăn thả du mục thưa thớt tại đây. Núi Đen tại miền trung Bhutan hình thành một đường phân thuỷ giữa hai hệ thống sông chính: Mo Chhu và Drangme Chhu. Các đỉnh Núi Đen ở độ cao trong khoảng 1500 m tới 2.700 m (4.900 foot và 8.900 foot) trên mực nước biển, và những con sông chảy nhanh đã đào thành những máng sâu tại những vùng núi thấp hơn. Những khu rừng vùng trung tâm cung cấp hầu hết các sản phẩm lâm nghiệp của Bhutan. Torsa, Raidak, Sankosh, và Manas là những con sông chính tại Bhutan, chảy xuyên qua vùng này. Đa số dân cư sống tại những cao nguyên trung tâm.

Kinh tế

Dù kinh tế Bhutan là một trong những nền kinh tế nhỏ nhất thế giới, nó có tốc độ tăng trưởng rất nhanh chóng ở mức khoảng 8% năm 2005 và 14% năm 2006. Tới tháng 3 năm 2006, thu nhập trên đầu người của Bhutan đạt 1.321 dollar Mỹ, cao nhất tại Nam Á. Tiêu chuẩn sống tại Bhutan đang tăng dần và hiện cũng ở mức cao tại Nam Á.

Nền kinh tế nhỏ của Bhutan phụ thuộc vào nông nghiệp, lâm nghiệp, và việc bán thủy điện cho Ấn Độ. Nông nghiệp là phương tiện sinh sống của hơn 80% dân số. Hoạt động nông nghiệp chủ yếu là canh tác và chăn nuôi gia súc. Các sản phẩm thủ công, đặc biệt là sản phẩm dệt và các sản phẩm thủ công tôn giáo phục vụ việc thờ cúng trong gia đình là một ngành công nghiệp nhỏ và một nguồn thu nhập cho một số dân cư. Với sự đa dạng địa hình từ đồi núi cho tới những dãy núi gồ ghề khiến việc xây dựng đường sá, và các cơ sở hạ tầng khác, trở nên khó khăn và đắt đỏ. Điều này, và sự thiếu hụt đường tiếp cận ra biển, khiến Bhutan chưa bao giờ có thể thu lợi đúng mức từ việc buôn bán các sản phẩm do nó làm ra. Hiện tại Bhutan không có một hệ thống đường sắt, dù Indian Railways đang có kế hoạch nối miền nam Bhutan với mạng lưới đường sắt rộng lớn của nó theo một thỏa thuận được ký tháng 1 năm 2005[32]. Những con đường thương mại lịch sử qua dãy núi cao Himalayas, nối Ấn Độ với Tây Tạng, đã bị đóng cửa từ năm 1959 khi Trung Quốc dùng vũ lực chiếm Tây Tạng (dù hoạt động buôn lậu vẫn đưa hàng hóa từ Trung Quốc vào Bhutan)

Để đến Bhutan, bạn phải bay qua Bangkok, từ đây đáp chuyến bay sớm đi Bhutan, quá cảnh 30-45 phút ở Kolkata (Ấn Độ). Bạn nên chuẩn bị thêm chi phí trong trường hợp máy bay hoãn chuyến phải ở lại.

Hiện có 2 hãng hàng không là DrukAir và Bhutan Air bay đến Bhutan từ Bangkok, mỗi ngày chỉ có 1 chuyến bay duy nhất.

Theo quy định, bạn phải trả ít nhất là 200 USD cho 1 ngày lưu trú bao gồm ăn, ở, chưa gồm vé máy bay. Bạn phải xin visa trước khi khởi hành thông qua công ty du lịch.

Có rất nhiều công ty du lịch để bạn liên hệ lịch trình và xin visa vào Bhutan. Ngoài tour hành hương thăm tu viện và tìm hiểu về Phật giáo còn có tour trekking và các tour thông thường khác.

Với taxi ở Bhutan, bạn phải trả số tiền cố định là 120 Nu (khoảng 2 USD) cho 1 chuyến và bắt buộc phải gồm 4 người đi. Nếu bạn đi một mình thì phải trả tiền cho 4 người hoặc nếu không thì phải đợi đủ 4 người mới đi.

Đồ ăn địa phương ngon nhưng rất cay vì nhiều ớt. Món đặc trưng luôn thấy trong mọi bữa ăn là ớt xào với phô mai.